Fransa Millî Kütüphanesi
Z

https://www.zdergisi.istanbul/makale/fransa-milli-kutuphanesi-555

Fransa Millî Kütüphanesi (BnF) bu adı 1994 yılında alsa da kuruluş tarihi 1461 yılına uzanıyor. 15. yüzyılın sonuna kadar kraliyet kütüphanesi olarak hizmet vermiş. Saray kütüphanesinden millî bir kütüphaneye dönüşmesi epeyce bir zaman almış. Ancak daha 16. yüzyılda Fransızlar kendi dilleriyle yazılan bütün eserleri kütüphanede toplamaya özen göstermişler. Bu gayret 1537 yılında derleme yasasının kabulüyle birlikte bir devlet teamülü haline geliyor. Böylece kütüphane Fransa’nın yazılı, görsel her türlü mirasının muhafaza edildiği ve gelecek nesillere aktarıldığı bir köprüye dönüşüyor. 1789’daki Fransız ihtilali kütüphanenin misyonunu da değiştirmiştir. Artık kütüphane ülkedeki diğer her şey gibi kraliyet ailesinin değil, Fransız milletine aittir. Bu değişim kütüphanenin adına da yansımıştır.

Dünyanın en büyük ortaçağ ve modern elyazmaları koleksiyonuna ev sahipliği yapan Fransa Millî Kütüphanesi, envanterinin zengin olması dolayısıyla dördü Paris’te, biri Paris dışında olmak üzere beş mekanda hizmet veriyor.

Kütüphane toplama, organize etme, koruma ve iletme misyonunun yanısıra ansiklopedik olma gayesini taşıyor. Bu nedenle de dünyanın dört bir yanından gelen eserlere kapısı açık. Fransa’daki bütün bilgi ve kültür merkezlerini takip ediyor, ayrıca web sitelerini derlemekle yükümlü.

Matbu kitap sayısı 14 milyonun üzerinde olan kütüphanede 36 bin süreli yayın koleksiyonu, 250 bin ciltlik yazma mevcut. Bunlar dışında harita, sikke, fotoğraf, nota, afi ş, sesli kayıt vb. gibi kitap dışı materyalin sayısı 10 milyonu geçiyor. Kütüphanede çok sayıda yazma ve matbu kitabın yer aldığı Türkçe bir koleksiyon da var. Yazmaların 1672 yılından itibaren özenle toplanmaya başlandığını hatta bu amaçla kütüphanenin kitap satın alması için İstanbul’a birini gönderdiğini biliyoruz. Görevlendirilen kişi Binbir Gece Masallarını Fransızcaya çeviren Antoine Galland’tır.

BnF zengin envanterine ek olarak elektronik kaynaklarıyla bu koleksiyonlara ulaşımı da kolaylaştırıyor. 1990’larda oluşturduğu “Gallica” adlı internet sitesiyle, bu ortama aktarılmış kaynaklarını bütün dünyaya ulaştıran, üyelik ve ücret talep etmeyen dijital bir kütüphaneye sahip. Bu dijital kütüphane taranmış BnF belgelerinin yanısıra 10 binlerce elektronik dergiye, 250’nin üzerinde veri tabanına, hızla sayısı artan e-kitaplara ve tasnif edilmiş web sitelerine erişimi mümkün kılıyor.

Kütüphanenin günlük okuyucu sayısı ortalama 3500 kişiyi buluyor. Kütüphaneciye soru sorma sistemi olan “Sindbad” sistemi ziyaretçilere büyük kolaylık sağlıyor. Sistem üzerinden yöneltilen sorular uzman personel tarafından en geç 2 gün içinde cevaplanıyor. Ayrıca bu cevaplar internet sitesinde herkesin yararlanabilmesi için açık bir şekilde sergileniyor.