Modern Mimaride Bitki Çizimleri
Emre Berber

https://www.zdergisi.istanbul/makale/modern-mimaride-bitki-cizimleri-55

Zeytinburnu'nun tam orta noktasında, belediyeye ait bütün hizmet birimlerinin yer aldığı, modern belediyeciliği simgeleyen, çağdaş mimarînin geleneksel motifler ile birleştirildiği bir yapı Zeytinburnu Belediye Başkanlığı binası. Binada doğal taş, cam ve çelik birarada kullanılmış. Saçaklarının genişliği ve payanda ikonu ile geleneksel ve modern mimarînin örneklerini barındırıyor. Alanın zemin yapısından kaynaklanan geometrik form ve girişi simgeleyen orta aks, aynı zamanda oluşturduğu iç mekân algısı ile görsel zenginliği üst noktaya taşıyor. Yapıya ulaşımı sağlayan büyük platform da meydan olarak kurgulanmış ve bu alanda mütevazı bir cami inşâ edilmiş. Yapının dış cephesi gibi içinde de modern malzemeler ve klasik mimarî anlayışını da içine alan özgün bir üslûp kullanılmış. Geniş galeri alanları ve çağdaş ofis anlayışı iç mekân kurgusunun öne çıkan noktaları olarak zikredilebilir.

Yapının hemen önündeki orta akstan içeriye doğru girildiğinde, sağ ve sol duvarlarda, Selçuklu mimarîsinin karakteristik süsleme tekniği olan, rölyef yani kabartma tekniği ile oluşturulmuş bitki figürlerini görüyoruz. Bu süsleme unsurlarının bitki motiflerinden oluşmasının bir hikâyesi var. Bilindiği üzere tarihî surların hemen dışında, İstanbul’un manevî ikliminin en önemli simgelerinden Halvetî tarikatı şeyhi, tababet âlimi ve mesir macununun mucidi sayılan Merkez Efendi’nin kabri bulunuyor. Şifalı bitkileri kullanarak hazırladığı mesir macunu ile birçok kimsenin şifa bulmasına vesile olan Merkez Efendi’den ilham alınarak, yaklaşık on dört dönümlük alanda, Türkiye’de bir ilk olma özelliğini taşıyan Zeytinburnu Tıbbî Bitkiler Bahçesi kurulmuş. İşte yukarıda zikredilen bitki motiflerinin her biri aynı zamanda Zeytinburnu Tıbbî Bitkiler Bahçesi’nde yeşeriyor.

Bu bahçe, başkanlık binasının iç dekorasyonuna öylesine ilham kaynağı olmuş ki, yapı içinde hemen her yerde bitkilere, sarmaşıklara ve bitki çizimlerine rastlamak mümkün. Bu süslemelerin en güzel örnekleri de, başkanlık makamı ve toplantı salonunda illüstrasyonlar şeklinde görülüyor. Her biri alanında yetkin isimler tarafından çizilen bitki resimleri, makam odası ve toplantı salonunun tavanına özenle uygulanmış, yanlarına Latince ve Türkçe isimleri yazılmış. Çiçek, polen ve petek kurgusu dikkate alınarak toplantı salonunda altıgen formlar, makam odasında ise kare plan içinde yer alan resimler arkalarından led ışık ile aydınlatılıyor. Kumaş üzerine bütün renklerin orijinal ısıları verilmek suretiyle ve gerdirme tekniğiyle uygulanan bu bitki illüstrasyonlarının kaynağı yine Zeytinburnu Tıbbî Bitkiler Bahçesi.

Zeytinburnu Tıbbî Bitkiler Bahçesi başkanlık binasının iç dekorasyonuna öylesine ilham kaynağı olmuş ki,
yapı içinde hemen her yerde bitkilere, sarmaşıklara ve bitki çizimlerine rastlamak mümkün.