Raflara Nasıl Yerleşiyorlar?
Z

https://www.zdergisi.istanbul/makale/raflara-nasil-yerlesiyorlar-465

Kurum kütüphanelerinde kitaplar raflara uluslararası standart haline gelmiş bilgi sınıfl ama sistemlerine göre dizilir. Önde gelen sistemler şunlardır:

Dewey Decimal Classifi cation (DDC) / Dewey Onlu Sınıfl aması (DOS): ABD’deki Amherst College Kütüphanesinde kitaplar satın alınma sırasına göre verilen demirbaş numaralarıyla rafl ardaki sabit yerini alıyordu. Bu yöntemle birbiri ile ilgisi olmayan kitaplar yanyana duruyor ve kitap sayısı arttıkça bulmak zorlaşıyordu. Henüz öğrencilik yıllarında kütüphanecilikle ilgili bazı standartlar oluşturan Melville Dewey bu sorunu çözmek için işe alındı ve 1876’da yeni bir sistem geliştirdi. Sir Francis Bacon tarafından ana hatları çizilen bir bilgi yapısı üzerine ondalık sayı sistemini ekleyen yeni sistemin belirgin tarafı, kitapların rafl arda birbirleriyle olan ilişkilerine göre dizilmesi ve yerlerinin yeni kitaplar geldikçe değişebilmesidir. Açık raf düzeniyle hizmet veren kütüphanelerin tercih ettiği bu sistemde kitaplar konu ve içeriklerine göre kendileri için tespit edilmiş sayısal değerlerle sınıfl anıyor. Okuyucu aradığı kitabı ve o kitapla aynı konu ve türdeki kitapları aynı numara altında yanyana görebiliyor. Sistemde harf kullanılmıyor, “bilgi” 10 ana başlıkta toplanıyor ve alt bölümler 10, 100, 1000 şeklinde dallara ayrılıyor. Basamaklı sayıların ikinci basamaklarına yeniden sayılar yerleştirilerek, her sayı yeniden on ana bölüme ayrılıyor ve bir konunun alt dallarını gösterme imkanı sağlanıyor. Bu sayıların da üçüncü basamağına sayılar koyarak konuları ayrıntılandırmak mümkün. Daha ayrıntı istenirse, ilk üç sayıdan sonra bir nokta konarak başka bölmeler yapılabiliyor. Böylece bağlantılı kollarla genişleyebilen bir bilgi ağacı oluşuyor. Sistemin dezavantajları; alan karmaşası, sınıfl amada yer almayan konular, bölüm-alt bölüm uyumsuzluğu ve sınıfl ama hataları

Universal Decimal Classifi cation (UDC) / Evrensel Onlu Sınıfl ama (EOS): 1895’te o güne dek basılmış bütün eserlerin bibliyografyasını hazırlamak isteyen Paul Otlet ve Henri La Fontaine, Dewey’in sistemini kullanmak için izin aldılar ve onu geliştirerek 1904-1907 arasında Répertoire bibliographique universel (Evrensel Bibliyografya Repertuvarı) adıyla yayınladılar. Bu çalışma, evrensel bilgiyi sınıfl andırma sorununu ortaya koyduğu ve buna bir çözüm sunduğu için arama motorlarının atası olarak biliniyor. Bu yüzden, Otlet ve La Fontaine’in eserinin ilk baskısı UNESCO Dünya Mirası Listesine kabul edilmiştir.

Library of Congress Classifi cation (LCC) / Kongre Kütüphanesi Sınıflaması (KKS): 1897’de, daha sonra Kongre Kütüphanesinin yöneticisi olacak Herbert Putnam tarafından geliştirilen sistemde 21 ana konu var ve genelden özele doğru bir harf kodu sistemi oluşturuluyor. Mesela tarih için D, sosyal bilimler için H, hukuk için K, dil ve edebiyat için P harfl eri kullanılıyor. P harfi dil ve edebiyat alanındaki materyalleri ayrıntıya girmeden genel olarak tanımlıyor, P harfi nin yanına L harfi eklenince (PL) Uzakdoğu, Afrika Okyanusya dilleri ve edebiyatları, Türk dili ve edebiyatıyla ilgili eserler tanımlanıyor. Sistemin dezavantajı sağlam bir teorik temeli olmaması.