Rusya Devlet Kütüphanesi
Z

https://www.zdergisi.istanbul/makale/rusya-devlet-kutuphanesi-569

Moskova'daki Rusya Devlet Kütüphanesi (RSL), 1828’de 1. Nikolay’ın talimatı ile St. Petersburg’da müze olarak kurulmuş, 1845’te Moskova’ya taşınmıştır. Çarlık Rusya’sı, Sovyetler Birliği ve Rusya Federasyonu olmak üzere üç rejime hizmet eden kütüphane, Bolşevik devriminden sonra “Lenin Kütüphanesi” olarak isimlendirilmiştir. Günümüzde ulusal bir karakter kazanmış olsa da halk kütüphaneye “Leninka” demeye devam ediyor.

47 milyonu aşkın yerli ve yabancı eserle RSL, dünyanın en büyük beş kütüphanesinden biri olarak kabul ediliyor. 3 milyon değerli yayını içeren kütüphanede 100’den fazla nadir eser ve dünyada başka nüshası veya kopyası olmayan 30 kitap var. 247 farklı dilden oluşan seçki ise kütüphanenin %29’luk bölümünü oluşturuyor. Kütüphane 1922-1991 yılları arasında SSCB’de basılmış bütün yayınların birer kopyasını bulunduruyor.

Rusça eser bakımından dünyadaki en zengin kütüphane olan RSL haritalar, nota kitapları, plaklar, kasetler, gazeteler, dergiler, gravürler, posterler, fotoğrafl ar, mektuplar, grafi k çalışmaları, mikrofi lmler, diskler ve sanat objeleri gibi materyaller açısından da zengin bir envantere sahip. Ayrıca 13 milyonu dergi, 350 bini ses kaydı, 150 bini ise kopya olmak üzere 43 milyonun üzerinde dijital kayda ev sahipliği yapıyor.

Yılda 1 milyon ziyaretçiye kapılarını açan anıtsal kütüphane, Osmanlı- Türk eserlerinin zenginliğiyle de dikkatleri üzerine çekiyor. En zengin bölümlerden biri olan Türkiye koleksiyonunda 35 bine yakın eser mevcut. Bunlar Doğu Edebiyatı Merkezinde bir araya getirilmiş. Bu eserlerin içerisinde 13 bini Cumhuriyet, diğerleri ise Osmanlı dönemine ait kitap, gazete, dergi ve belgeler bulunuyor. Osmanlı döneminde ilk Türk matbaasını kuran İbrahim Müteferrika’nın sadece 1000 tane basılmış olan eseri Vankulu Lügatı, Tarih-i Hind-i Garbi ve Kâtip Çelebi’nin Cihannümâ’sı burada bulunan nadir eserlerden bazıları. Türk yetkililerinin kütüphaneye hediye ettikleri eserler de bu bölümde muhafaza ediliyor.

2016 yılına kadar okuma odaları yalnızca 18 yaşından büyüklerin kullanımına açıktı. Ancak daha sonra yapılan düzenlemeyle bu sınır 14 yaşına çekildi. Randevu usulüyle çalışan kütüphaneden faydalanmak isteyenler önceden kayıt yaptırmak zorunda. Aksi takdirde içeri girmeleri mümkün değil.