Syllogos Kütüphanesi
Z

https://www.zdergisi.istanbul/makale/syllogos-kutuphanesi-692

İstanbul'da kurulan Syllogos Cemiyeti Türkiye’de daha çok İstanbul Helen Cemiyeti adıyla tanınır. 
Syllogos Cemiyeti 1861’de kurulmuştur. Muallim Cevdet, “Rum Mesai-i İlmiyyesi” başlıklı yazısında Syllogos Cemiyeti üzerinde genişçe durmuş, bu cemiyetin faaliyetlerini ahilik teşkilatının çalışmalarıyla kıyaslamıştır.²  Muallim’in bu konuda yazdıkları yabancı araştırmacıların da dikkatini çekmiştir.³ 
Cemiyetin idarecilerinin, İstanbul’un işgal yıllarında işgalcilerle işbirliği boyutlarına varan ilişkileri bulunuyordu. Bu sebeple Türkiye Cumhuriyeti kurulunca Yunanistan’a gitmişlerdi. Syllogos Cemiyeti bünyesindeki kütüphane de bir süre sahipsiz kalmıştı.
Kütüphane son derece önemli Rumca elyazmaları, tarih, edebiyat ve dinî içerikli kitaplar barındırması sebebiyle Cumhuriyetin ilk yıllarında koruma altına alınmış ve kitaplar Ankara’ya gönderilmiştir. 1931’de Türk Tarih Kurumu kurulunca tarih konulu kitaplar oraya verilmiştir. Türk Tarih Kurumu Kütüphanesinde muhafaza edilen Rumca ve kıymetli tarih yazmalarının kataloğu da yayınlanmıştır: Paul Moraux’un hazırladığı Bibliothèque de la Société Turque d’Histoire: Catalogue des Manuscrits Grecs (Fonds du Syllogos) adlı eser, Syllogos yazmalarının künyelerini bütünüyle ihtiva eder.¹ 
Syllogos Kütüphanesinden intikal eden matbu tarih kaynakları ve yazmalar halen Türk Tarih Kurumu Kütüphanesinde muhafaza edilmektedir ve araştırmacılara açıktır. Syllogos’tan intikal eden tarih dışı eserler ise Millî Kütüphanededir. 

NOTLAR
1 Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1. bs., 1964, XIV, 265, [1] s. + [11] s. Ek 1. Paul Moraux, “Un document nouveau sur le Syllogos”, Belleten, c. XLI, sayı 162 (Nisan/1977) -Ek 2, Kitap Tanıtımı: J. F. Pomar, “Bibliothèque de la Société Turque d’Histoire: catalogue des manuscrits grecs (Fonds du syllogos) / P. Moraux”; 2. bs., 1989.
2 Bkz. Muallim Cevdet, Mektep ve Medrese, haz. Erdoğan Erüz, Çınar Yayınları, 1978, s. 115-123.
3 Bkz. İchard Clogg, Anglo-Greek Attitudes: Studies in History, Palgrave McMillan, 2000, s. 168-169.