Vitali Hakko Kreatif Endüstriler Kütüphanesi
Begüm Başoğlu Öner

https://www.zdergisi.istanbul/makale/vitali-hakko-kreatif-endustriler-kutuphanesi-525

Cam tavanından güneş ışığının usulca süzüldüğü, ahşap rafl arın arasında binlerce kitabın büyülü dünyalar vaadettiği; Christian Dior’un hayallerine, Claude Monet’nin korkularına, Federico Fellini’nin rüyalarına tanıklık edecek kadar samimi, sanatın bütün alanlarında ilham verici yolculuklara çıkacağınız bir kütüphane.

2007 yılında böyle bir kütüphane hayali kurmuştuk. Türkiye’nin köklü markası Vakko’nun kurucusu Vitali Hakko’nun vefatının ardından, sanata, kitaplara ve eğitime olan tutkusunu simgeleyecek, ismini kuşaklar boyunca yaşatacak, binlercesinin hayatına dokunacak bir kütüphane hayali. Davetlileri, başta sanatın her alanında eğitim alan öğrenciler olmak üzere eğitmenler, sanatçılar, araştırmacılar ve bütün meraklılar olacak, sanat dolu bir araştırma deneyimi sunacaktı. Ve Cem Hakko’nun önderliğinde yola çıktık.

Şanslıydık, ona yuva olacak bina, geçmiş projeleri arasında Guggenheim Las Vegas ve Seattle Public Library bulunan New York tabanlı mimari ofi s REX’in elinden çıkmıştı: Vakko Moda Merkezi. Nakkaştepe sırtlarındaki bu özel bina ilerleyen yıllarda İstanbul’un en dikkat çekici modern mimari eserlerinden biri olarak kabul edilecek, Wallpaper dergisi tarafından verilen “Dünyanın En İyi Çalışma Alanı” ödülü dahil olmak üzere birçok ulusal ve uluslararası ödüle layık görülecekti.

Her şeyden önce bir moda markası olan Vakko’nun ışığında, bu alana dair basılmış en değerli kitaplar çıkış noktamız oldu. Modanın beslendiği ve aynı zamanda beslediği resim, heykel, fotoğraf, mimari ve sinema gibi diğer alanları da dahil ederek kapsamlı bir “kreatif endüstriler” kütüphanesi kurmaya başladık. İlk adım olarak İngiltere, Amerika, Fransa, Almanya ve daha birçok ülkenin sanat alanında önemli eserlerini basan yayınevlerinin kapısını çaldık. Ardından “ilk baskı” meraklılarının, tozlu yazışmaları gün ışığına çıkaranların izini sürdük. Sonra özel edisyonları, sınırlı sayıda basılmış birçok kitabı koleksiyonumuza dahil ettik. Kitaplar çoğaldıkça, içlerindeki satırlardan, resimlerden, eskizlerden ortaya çıkan bağlantılar da çoğaldı. Böylece birbiri peşisıra 10 binin üstünde kitap rafl ardaki yerini aldı. Vitali Hakko Kreatif Endüstriler Kütüphanesi 2012 yılında açıldı. Bugün ilk günkü heyecanla koleksiyonumuzu zenginleştirmeye devam ediyoruz.

Binaya adımınızı atarken Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun 1969 yılında Merter’de bulunan Vakko Fabrikası için ürettiği duvar çitiyle karşılaşıyor, içerilere ilerledikçe Jale Yılmabaşar, Burhan Doğançay, Ferruh Başağa gibi çağdaş Türk sanatçılarının eserleriyle göz göze geliyor ve cam kapıların ardında sizi bekleyen kütüphaneye ulaşıyorsunuz. Nevzat Yüzbaşıoğlu’nun sanki kütüphaneye konacağını bilirmiş gibi isimlendirdiği “Sessiz Devinim” adlı sgraffi to panosu sizi karşılıyor. Artık sessiz bir devinim içinde saati unutarak rafl arın arasında kaybolmaya hazırsınız.

Kütüphanemizde bugüne kadar binlerce kişi araştırma yaptı. Ayrıca dünyaca ünlü birçok misafi ri ağırladık. Bir gün tasarımcı Haider Ackermann moda tasarımı öğrencileriyle atölye çalışması gerçekleştirdi, bir gün moda editörü Carine Roitfeld kitabını imzaladı, bir başka gün ünlü fotoğrafçı Peter Beard mavi mürekkebe buladığı elleriyle adeta kendi kitabını sanat eserine dönüştürdü.

Yenilikçi fi kirlerin farklı disiplinler ve alanların kesiştiği noktalardan çıktığına inanarak, ziyaretçilerin bilgi edinmeleri ve doğru bağlantıları kurmaları için, Centre Pompidou Kütüphanesi direktörü Michel Melot’nun tanımıyla, entelektüel ilişkiler inşa eden mimarlar olmaya gayret gösterdik. Bu sayede bir mimarın moda kitapları arasında kaybolduğunu, bir fotoğraf öğrencisinin aradığı ilhamı heykel kitaplarında bulduğunu gördük.

Yıllar önce çizmeyi bırakmış birinin bu kütüphaneden aldığı destekle yeniden çizmeye başladığına, ülkede yalnızca bu kütüphanede bulunan bir kitap sayesinde bir tezin tamamlandığına, birçok kişinin, hiç hesap etmediği biçimde, gizli kalmış tutkularını gün ışığına çıkarmış olarak kütüphaneden ayrıldığına, kaç öğrencinin “bu kütüphane hayatımızı değiştirdi” dediğine tanıklık ettik. “Başardık” diyebilir miyiz?

Vitali Hakko Kreatif Endüstriler Kütüphanesine ismini veren Vitali Hakko’yla birlikte çalışma fırsatı bulmuş bir kitapsever ve kütüphanenin kurucu küratörü olarak, bu mekanın her zaman ilham verici, besleyici ve yaratıcı olmasını, kapıdan giren hiç kimsenin aynı çıkmamasını dilerim.