Jokey Yarış Kıyâfeti ve Kamçısı
Introtema

https://www.zdergisi.istanbul/makale/jokey-yaris-kiyafeti-ve-kamcisi-223

Yarış atlarının sağlığı

Levanteler tarafından 1850’li yıllarda İzmir’de başlatılan Smyrna Race Club yarışları İngiltere’deki kurallarla koşuldu. Jokeyler, yurt dışında olduğu gibi, ekürilerin (at sâhiplerinin) belirlediği formaları giyiyorlardı. 1927 yılında başlayan Yarış Islâh Encümeni dönemi yarışlarında ise Fransa’daki yarış kuralları esas alındı. Bu kurallara göre jokeyler “Bir veya birkaç renkten ve ipekli kumaştan yapılmış, önü tek düğmeli, yakası kapalı, uzun kollu bir ceket kazak ile beyaz külot ve boğazı sarı konçlu çizme ve kasket” giyeceklerdi. Kasket, ceket kazak ile aynı yâhut farklı renkte olabilirdi, ama “önü uzunca siperlikli ve ipekli kumaş”tan yapılmış olmalıydı. Kazağın altında ise “düz ve beyaz boyun bağı veya eşarp” taşınacaktı. Bu kıyâfeti taşımayan ve her türlü temizlik ve şıklığına dikkat etmeyen jokeylerin koşulara katılması mümkün değildi. 19.04.2011 târihli Resmî Gazete’de yayımlanan At Yarışları Yönetmeliği’nin 109. maddesine göre jokeyler “kumaştan yapılmış, yakası kapalı, uzun kollu forma, beyaz kumaştan yapılmış külot pantolon, koncu değişik renkli olan siyah yarış çizmesi, düz beyaz kumaştan fular, koruyucu kask ve can yeleği” giymek zorundadır. Aynı eküriden oldukları önceden bildirilen ve aynı koşuya katılan atların binicileri aynı tip forma giyerler. Numarası büyük olan atın binicisi eküri şapkasının dışında farklı renkte bir şapka takar. Kask ve can yeleğinin yarış dışında, atların idmanı sırasında da giyilmesi zorunludur.

Jokeylerin ayrılmaz bir parçası olarak görülen kamçının kullanımı da yönetmelikle belirlenmiştir. Buna göre kamçı güvenli ve doğru şekilde, yalnızca atı cesâretlendirmek amacıyla kullanılmalıdır. Kamçı önce ata gösterilir ve atın tepki vermesi beklenir. At tepki vermediği takdirde kamçı kullanılır. Kamçı omuz hizâsı yüksekliğinde fazla güç sarf edilmeden atı yaralamayacak şekilde, sâdece sağrının kaba kısımlarına dokundurulur. Atın tepkisi beklenmeden art arda kullanılamaz. Kamçıya cevap vermeyen, dereceye girme şansı olmayan, koşuyu kazanmış ve bitiriş çizgisini geçmiş atlara kesinlikle kamçı vurulmaz. Ayrıca kamçıyla diğer atlar rahatsız edilemez. Jokey koşu esnâsında son düzlükte en fazla 7, koşunun tamâmında ise 10 kez kamçı kullanabilir. Kamçıdan olumsuz etkilendiği düşünülen atlar gerekirse yarış komiserler kurulu tarafından muâyene ettirilir. Jokeyin kullandığı kamçı düz olmalı ve uzunluğu 70 cm’yi geçmemelidir. Apranti ise 50 cm’yi geçmeyen “şakşaklı düz tay kamçısı” kullanır. Yarışa katılacak atlara uyarıcı ve şok etkisi yapacak cihazların kullanılması da kesin olarak yasaklanmıştır.